Η κινητήρια δύναμη του ισλαμικού κράτους είναι το ντίζελ. Και ο ISIS κερδίζει εκατομμύρια δολάρια από το λαθρεμπόριο χιλιάδων τόνων αυτού του μαύρου χρυσού στη γειτονική Τουρκία, σύμφωνα με ανεξάρτητους αναλυτές και Τούρκους ηγέτες της αντιπολίτευσης.
Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι το βασικό μέλος του καθοδηγούμενου από τις ΗΠΑ συνασπισμού των 10 εθνών, που σχηματίστηκε την περασμένη εβδομάδα κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία για την καταπολέμηση του ISIS. Έχει σχεδόν 650.000 άνδρες και γυναίκες σε ετοιμότητα. Συνορεύει με τα ελεγχόμενα από την ISIS εδάφη στη Συρία, όπου οι μαύρες σημαίες του αποκαλούμενου «χαλιφάτου» είναι ορατές από την τουρκική πλευρά. Έχει δεχθεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία και απέχει λιγότερο από 100 χιλιόμετρα από την de-facto πρωτεύουσα του ISIS, τη Μοσούλη, όπου 49 Τούρκοι πολίτες, μεταξύ των οποίων πολλοί διπλωμάτες, κρατούνται όμηροι από τον Ιούνιο.
Η τουρκική κυβέρνηση του πρώην πρωθυπουργού και νυν προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εδώ και καιρό προσφέρει τουλάχιστον σιωπηρή υποστήριξη στους Σύριους αντάρτες που αγωνίζονται κατά του προέδρου Μπασάρ Άσαντ. Πολλοί από τους εθελοντές που συμμετείχαν σε αυτόν τον αγώνα πέρασαν μέσα από τουρκικό έδαφος σχεδόν ανεμπόδιστα. Αλλά υπάρχουν όλο και περισσότερες ανησυχίες στο εσωτερικό της Τουρκίας και μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, επειδή το ISIS έχει κερδίσει τον έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης και κήρυξε ένα χαλιφάτο που δεν αναγνωρίζει τα διεθνή σύνορα, παρόλα αυτά όμως ο Ερντογάν αργεί να αλλάξει τακτική.
Το λαθρεμπόριο ντίζελ τεκμηριώνεται με επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από τον τουρκικό στρατό, λίγες μόλις ημέρες πριν από την άφιξη του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Τσακ Χέιγκελ στην Άγκυρα τη Δευτέρα. Η έλλειψη αποτελεσματικών μέτρων για να σταματήσει το λαθρεμπόριο έχει κάνει ορισμένους αναλυτές να αμφιβάλλουν αν η Άγκυρα έχει δεσμευτεί πλήρως στην αντιπαράθεση με τους τζιχαντιστές στα νότια σύνορά της. Λένε ότι οι όμηροι είναι ένας λόγος, αλλά μπορεί να υπάρχουν και άλλοι.
«Τα χέρια της Τουρκίας είναι δεμένα», υποστηρίζει ο Celalettin Yavuz, πολιτικός αναλυτής και πρώην αξιωματικός του στρατού, ο οποίος δίδαξε στη στρατιωτική ακαδημία της Τουρκίας. Η απειλή των πιθανών επιθέσεων του ISIS στους κόλπους της μουσουλμανικής χώρας είναι ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να αμβλύνει τον ενθουσιασμό της Άγκυρας για αποφασιστική δράση κατά των μαχητών της Τζιχάντ. Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα μέλη του ISIS έχουν προειδοποιήσει για τέτοια αντίποινα.
Αλλά ο Yavuz επιμένει ότι η Τουρκία, η οποία έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσε τουλάχιστον να κάνει περισσότερα κατά του παράνομου διασυνοριακού εμπορίου. Τουλάχιστον θα μπορούσε να ενισχύσει τον αριθμό των στρατευμάτων που περιπολούν τα σύνορα των 900 χιλιομέτρων, λέει ο Yavuz. Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν επίγνωση του λαθρεμπορίου και του πώς βοηθά το ISIS. Κάποια ρεπορτάζ αναφέρουν ότι η Τουρκία άρχισε πρόσφατα να ενισχύει ορισμένα σημεία ελέγχου στην περιοχή των συνόρων.
Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας προσφέρουν μια γεύση από ό,τι φαίνεται να είναι μια εξαιρετικά οργανωμένη εγκληματική πράξη. Ενώ υπήρχε πάντα λαθρεμπόριο στην περιοχή, ο όγκος σήμερα είναι εντυπωσιακός. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του τουρκικού γενικού επιτελείου, περισσότεροι από 15 τόνοι καυσίμων και συστατικών του συνολικού μήκους περίπου 2,8 χιλιομέτρων αγωγού κατασχέθηκαν από τα συνοριακά στρατεύματα μεταξύ Αυγούστου 22 και 4 Σεπτεμβρίου. Και οι αναλυτές λένε ότι οι 15 τόνοι είναι μόνο μια ελάχιστη ποσότητα από το σύνολο.
Ο MahmutTanal, ένας βουλευτής από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αντιπολίτευσης, δήλωσε ότι προσπαθεί να αποσπάσει ένα επίσημο σχόλιο της κυβέρνησης, σχετικά με το ότι ο ISIS εξάγει έως και 4.000 τόνους καυσίμων στην Τουρκία κάθε μέρα και κερδίζει 15 εκατ. δολάρια το μήνα από το εμπόριο. Σε μία τυπική ερώτηση για την κυβέρνηση που έχει κατατεθεί στη Βουλή, ο Tanal ρώτησε τον υπουργό Εσωτερικών Efkan Ala για τη διάσταση του παράνομου εμπορίου. Ζήτησε επίσης από την κυβέρνηση να σχολιάσει τις ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι το ISIS έχει αρχίσει να απειλεί τους τοπικούς αξιωματούχους στην τουρκική πλευρά των συνόρων, προειδοποιώντας τους να μην προσπαθούν να ανακόψουν τη ροή των λαθραίων εμπορευμάτων από τη Συρία. Ο Ala δεν έχει απαντήσει ακόμη.
Τα καύσιμα του ISIS προέρχονται από συριακές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις κοντά στην βάση της πολιτοφυλακής στην Ράκα και μεταφέρονται σε φορτηγά στην περιοχή που συνορεύει με την Τουρκία. Στη συνέχεια εισέρχονται στη χώρα σε πλαστικά βαρέλια ή μέσω αγωγών. Ο Yavuz λέει ότι οι λαθρέμποροι είχαν βοηθούς σε τουρκικά χωριά στα σύνορα και ότι οι άνθρωποι που εμπλέκονται στο παράνομο εμπόριο ένιωθαν τόσο ασφαλείς που ούτε καν έκρυβαν τις δραστηριότητές τους. «Αγωγοί χτίζονται πλέον κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά και στο φως της ημέρας», είπε. Μερικές φορές, όταν στέλνουν αστυνομικούς να ερευνήσουν, οι αγρότες μπλοκάρουν την είσοδο στα μεθοριακά χωριά με τα τρακτέρ τους, έτσι ώστε οι αρχές να μην μπορούν να εισέλθουν. Το ISIS είχε τον έλεγχο του παράνομου εμπορίου ντίζελ και κερδίζει χρήματα από αυτό, αλλά δεν συμμετέχει άμεσα σε όλες τις πτυχές. Προτιμά να χρησιμοποιεί επαγγελματίες λαθρεμπόρους.
Ο Yavuz είπε επίσης ότι η ζήτηση για το φθηνό πετρέλαιο του ISIS μεγάλωνε στην Τουρκία, όπου «φορτηγά μεταφέρουν το καύσιμο από την περιοχή των συνόρων και σε άλλα μέρη της χώρας». Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, το λαθραίο πετρέλαιο πωλείται περίπου 0,70 δολάρια το λίτρο (ή 2,65 δολάρια ανά γαλόνι), ενώ η επίσημη τιμή στην Τουρκία είναι περισσότερο από 1,85 δολάρια το λίτρο (7,00 δολάρια το γαλόνι).
Ο Tanal υποστηρίζει ότι το λαθρεμπόριο και η έλλειψη αποτελεσματικών αντιμέτρων από την τουρκική πλευρά είναι ένα σημάδι ότι το ISIS απολαμβάνει μια διαρκή υποστήριξη από την τουρκική κυβέρνηση. «Υπάρχει συνεργασία» είπε. Ο Tanal τόνισε επίσης ότι ο Ερντογάν και ο νέος πρωθυπουργός του, Αχμέτ Νταβούτογλου, αρνήθηκαν να αποκαλέσουν το ISIS τρομοκρατική οργάνωση.
Η Άγκυρα αρνείται την παροχή στήριξης στο ISIS ή σε άλλες εξτρεμιστικές σουνιτικές ομάδες που μάχονται στη Συρία. Η Τουρκία έχει ήδη αναλάβει αυτό που αποκαλεί μια πολιτική «ανοικτών θυρών», σχετικά με τους πρόσφυγες από τη Συρία, έχοντας υποδεχτεί περίπου 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους από τη γειτονική χώρα μετά την εξέγερση εναντίον του Άσαντ.
Οι επικριτές στο εσωτερικό της Τουρκίας και στο εξωτερικό λένε ότι οι ισλαμιστές χρησιμοποιούν επίσης τουρκικό έδαφος για να φέρνουν νέους μαχητές και όπλα στη Συρία.
