Είναι ο καπιταλισμός ηθικός; Το συγκεκριμένο ερώτημα είναι δομικό για όλο το καπιταλιστικό εγχείρημα και στην πολιτική και στην φιλοσοφική αλλά και φυσικά και στην οικονομική του φύση. Πολλές είναι οι φορές που εκπρόσωποι διαφόρων αριστερών, όπως τις ονομάζουμε, ιδεολογιών, είτε του κομμουνισμού-σταλινισμού, είτε του σοσιαλισμού είτε του σοσιολδημοκρατισμού, καταφέρονται ενάντια και ψέγουν τον καπιταλισμό. Κατά την άποψή τους το συνολικό εγχείρημα βασίζεται στον κοινωνικό και οικονομικό δαρβινισμό και στο δίκαιον του ισχυροτέρου, συνήθως του επιχειρηματία.
Οι περισσότερες από τις σύγχρονες κοινωνίες ανά το κόσμο είναι, σήμερα, καπιταλιστικές. Ελάχιστες είναι οι κοινωνίες που υιοθετούν το δόγμα του κομμουνισμού. Ακόμα και τα σοσιαλιστικά και σοσιολδημοκρατικά κόμματα κινούνται στα πλαίσια μίας αστικής δημοκρατίας, που αποδέχονται και έχει ως βάση της τον καπιταλισμό στις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις. Το ίδιο σύστημα που ευνοεί, κατά τη σεβαστή γνώμη τους, τους ισχυρούς επιχειρηματίες και ατιμάζει, κακοποιεί και διαφθείρει τα συμφέροντα του φτωχού λαού, αποτελεί το θεμέλιο λίθο του πολιτικού πλαισίου στο οποίο φιλοδοξούν να είναι πρώτοι. Αν μη τι άλλο, εδώ παρατηρούμε μία δομική και ιδεολογική σύγκρουση, μία αντίθεση. Μόνο τα κομμουνιστικά κόμμα αντιμάχονται ανοιχτά την αστική δημοκρατία και τον καπιταλισμό στις μέρες μας. Τα υπόλοιπα ”αριστερά” κόμματα αναλώνονται συνήθως σε ευφυολογήματα και σε γενικές αρνητικές κρίσεις και επιθέσεις.
Δεν είμαστε όλοι, όμως, λίγο πολύ καπιταλιστές; Όταν εξυπηρετούμε τα δικά μας συμφέροντα, όταν εργαζόμαστε με μοναδικό στόχο, όχι τη χαρά της δημιουργικότητας αλλά την κάλυψη των βιοτικών και καταναλωτικών μας αναγκών, δεν υπηρετούμε το καπιταλιστικό εγχείρημα; Γιατί είναι ανήθικο το κέρδος; Γιατί είναι ανήθικη η επιχειρηματικότητα, η ελευθερία στις οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές και επιλογές; Δεν αγοράζουμε τα ψώνια μας στο σούπερ-μάρκετ της γειτονιάς μας για να βοηθήσουμε τον εργαζόμενο ή για να ευεργετήσουμε τις εταιρίες τροφίμων και άλλων αγαθών, δεν το κάνουμε, για να μιλήσουμε λαικότροπα ”για τη ψυχή της μάνας μας” αλλά για τον εαυτό μας και για την κάλυψη των προσωπικών μας αναγκών. Σε καμία περίπτωση οι προσωπικές καταναλωτικές επιλογές του σύγχρονου ανθρώπου δεν αποτελούν ένα αρνητικό στοιχείο.
Δεν είμαστε όλοι, όμως, λίγο πολύ καπιταλιστές; Όταν εξυπηρετούμε τα δικά μας συμφέροντα, όταν εργαζόμαστε με μοναδικό στόχο, όχι τη χαρά της δημιουργικότητας αλλά την κάλυψη των βιοτικών και καταναλωτικών μας αναγκών, δεν υπηρετούμε το καπιταλιστικό εγχείρημα;
Δεν είναι δυνατόν να κατανοήσει κανείς σε ποια βάση στηρίζεται η άποψη που θέλει τον καπιταλισμό και εν συνεχεία τον νεο-φιλελευθερισμό ως ανήθικο σύστημα. Στις μέρες μας ο καπιταλισμός δεν έχει πολλούς οπαδούς. Δεν είναι ”μοντέρνο” και δεν είναι ”αποδεκτό πολιτικά” να υποστηρίζεις τον καπιταλισμό γιατί είσαι απάνθρωπος, δαρβινιστής και ανήθικος, εάν το κάνεις. Ο καπιταλισμός είναι ο Διάβολος του Μεσαίωνα της δικής μας εποχής. Ο Νεο-φιλελευθερισμός είναι από τις λίγες παραδοσιακές πολιτικές αντιλήψεις που υιοθετεί τον κατά τους πολλούς ”κατάπτυστο” καπιταλισμό των λίγων και τον αξιοποιεί με θετικά αποτελέσματα.
Η οικονομία γεννήθηκε, είναι και θα είναι ελεύθερη. Ο άνθρωπος είναι καπιταλιστής. Ο κομμουνισμός και ο σοσιαλισμός είναι η αντίδραση στον καπιταλισμό, που τελικά είναι το μοναδικό αυτοδημιούργητο και παρθενογέννητο οικονομικό επιχείρημα. Ο εφαρμοσμένος σοσιαλισμός της μικτής οικονομίας είναι ένας άλλος καπιταλισμός, είναι το ίδιο οικοδόμημα με διαφορετικά χρώματα. Ακόμα και το επιχείρημα του κακού επιχειρηματία που επιβουλεύεται τον φτωχό εργάτη έχει λήξει σήμερα. Ο νατουραλισμός πέθανε και μαζί του και αυτό το επιχείρημα ενάντια στην δήθεν ανηθικότητα του καπιταλισμού. Συλλογικές συμβάσεις εργασίες, εργατικά σωματεία, συνδικαλισμός, ωράριο και σταθερές συνθήκες εργασίες και να που ξαφνικά το επιχείρημα καταρρέει. Δεν μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί τον εργάτη στις μέρες μας…μάλλον το επιχείρημα θα ευσταθούσε κατά τα πρώτα χρόνια της βιομηχανικής επαναστάσεως. Μάλλον κρίνουν τον καπιταλισμό του παρελθόντος και του 18ου και του 19ου αιώνα.
Ο σοσιαλισμός καταβαραθρώθηκε και ηττήθηκε κατά κράτος από τον καπιταλισμό. Δεν έπεισε ποτέ και για αυτό σήμερα στην Ευρώπη αλλά και στον κόσμο κυριαρχούν τα κεντρώα, τα δεξιά και τα νεοφιλελεύθερα κόμματα, όπως το Λαικό Κόμμα, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα και τα τρία μεγάλα κόμματα στην Αμερική. Η ευκαιρία και η στιγμή του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού έχει παρέλθει ολοκληρωτικά και ανεπιστρεπτί. Οι ανήθικες πολυεθνικές ποιους έχουν ως μετόχους; Μήπως χιλιάδες ή εκατομμύρια πολίτες ανά το κόσμο; Πόσοι μικρομέτοχοι υπάρχουν στην κολοσσούς, όπως η Google και η Microsoft; Μήπως λοιπόν οι κακές πολυεθνικές δεν είναι και τόσο κακές;
Ο καπιταλισμός δεν είναι μόνο ανήθικος αλλά είναι δημιουργικός, δίνει κίνητρα στον άνθρωπο και βελτιώνει την ζωή του. Ο καπιταλισμός είναι το μόνο σύστημα που υπήρξε και θα υπάρξει εφαρμοσμένα και προσδιορισμένα. Όλα τα υπόλοιπα οικονομικά συστήματα είναι απλές αντιδράσεις με αποτυχημένο χαρακτήρα. Όλοι είμαστε καπιταλιστές στη βάση της οικονομικής και εμπορικής μας ζωής…Είμαστε όλοι ανήθικοι;
