25/9/2016
Του Κώστα Ράπτη
"Τι σχέση έχω εγώ με τον Donald Trump; Συμβαίνει άλλωστε να είμαι φίλος της Hillary Clinton”. Αυτή την απάντηση έδωσε, μιλώντας το βράδυ της Πέμπτης στο δίκτυο BFM, ο χθεσινός (και επίδοξος αυριανός) πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Nicolas Sarkozy, στην κατηγορία ότι "τραμπο-ποιεί” την πολιτική ζωή της Γαλλίας.
Την κατηγορία εκτόξευσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης των Σοσιαλιστών Manuel Valls,υποστηρίζοντας, σε συνομιλία του με δημοσιογράφους στο Ντακάρ της Σενεγάλης, ότι ίδιον του λαϊκισμού είναι να αναμοχλεύει καθημερινά την ένταση και ότι ο Sarkozy είναι επικίνδυνος διότι οδηγεί μέρος της Δεξιάς σε αυτού του είδους της συζητήσεις.
Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν δεν περνά μέρα πια που να μην ξεσηκώνεται σάλος από κάποιαν αμφιλεγόμενη, και επιθετικά διατυπωμένη, άποψη του Sarkozy.
Μόλις στα μέσα της εβδομάδας ο επικεφαλής του κόμματος των Ρεπουμπλικανών βρέθηκε να καταγγέλλεται εμμέσως από τον έτερο διεκδικητή του χρίσματος της γαλλικής κεντροδεξιάς για τις προεδρικές εκλογές (και ευνοούμενο των δημοσκοπήσεων) Alain Juppé. Ο άλλοτε υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός στηλίτευσε με μήνυμά του στο Twitter την "κενότητα” του πολιτικού διαλόγου, όπως αυτός διεξάγεται από τμήμα της Δεξιάς και της Αριστεράς. "Φτάσαμε να μιλάμε μέχρι για τους Γαλάτες! Πότε θα μιλήσουμε για το μέλλον;” αναρωτήθηκε ρητορικά.
Ο λόγος βέβαια για την τοποθέτηση του Sarkozy ενώπιον κομματικού ακροατηρίου σχετικά με την αποτυχία της πολιτικής ενσωμάτωσης των μεταναστών και την ανάγκη αντικατάστασής της, κατά τη γνώμη του, με μια πολιτική "αφομοίωσης”. "Εφόσον γίνεστε Γάλλοι, μιλάτε γαλλικά και πρόγονοί σας είναι οι Γαλάτες (...) Ο πατέρας μου είναι Ούγγρος, ο εκ μητρός παππούς μου Έλληνας, αλλά διδάχθηκα τη γαλλική και όχι την ουγγρική ή ελληνική ιστορία” δήλωσε ο πρώην πρόεδρος δεχόμενος επί το πλείστον καταγγελίες. Συμβαίνει άλλωστε να είναι παροιμιώδης στη Γαλλία η έκφραση "οι πρόγονοί μας οι Γαλάτες”, την οποία περιλάμβαναν τα σχολικά βιβλία τόσο της μητρόπολης όσο και των αποικιών κατά την περίοδο της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας, οπότε και κυριαρχούσαν ρομαντικές αντιλήψεις περί της εθνικής καταγωγής.
Περισσότερο σημαντική ίσως είναι μια άλλη τοποθέτηση του Sarkozy που είχε διατυπωθεί την προηγούμενη εβδομάδα και αφορά στην αμφισβήτηση της ανθρωπογενούς κλιματικής μεταβολής.
"Το κλίμα αλλάζει εδώ και τέσσερα εκατομμύρια χρόνια. Η Σαχάρα έγινε έρημος, και όχι λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας. Χρειάζεται μεγάλη αλαζονεία για να πειστέψεις ότι εμείς οι άνθρωποι αλλάξαμε το κλίμα” δήλωσε ο πρώην πρόεδρος σε κοινό βιομηχάνων, συγκεντρώνοντας τα πυρά τόσο της υπουργού Περιβάλλοντος των κυβερνήσεών του, Nathalie Kosciusko-Morizet όσο (βεβαίως) και του Alain Juppé.
Σε πλήρη απόκλιση από τη γραμμή που ακολουθούσε όταν ήταν στην εξουσία, ο Sarkozy υποστηρίζει τώρα ότι η ανθρωπότητα έχει περισσότερο επείγουσες προτεραιότητες από την αντιμετώπιση της κλιματικής μεταβολής, ενώ επέκρινε και το γεγονός ότι τον περασμένο Νοέμβριο η Διεθνής Διάσκεψη των Παρισίων για το κλίμα "επισκίασε” το σοκ των τρομοκρατικών επιθέσεων στη γαλλική πρωτεύουσα.
Η σχετικοποίηση του κινδύνου της κλιματικής μεταβολής είναι ένα από τα σημεία σύγκλισης κάθε εκδοχής της "πολιτικά μη ορθής” Δεξιάς ανά τον πλανήτη. Παράλληλα, εννοείται, με μιαν "έλξη” προς τη Ρωσία του Vladimir Putin την οποία ο Sarkozy δείχνει να μοιράζεται με τον Trump.
"Η Κριμαία επέλεξε τη Ρωσία, δεν μπορούμε να την κατηγορήσουμε για αυτό” δήλωσε ήδη πέρσι ο άνθρωπος που κάποτε θεωρούνταν ως ο πιο φιλοαμερικανός πρόεδρος της Γαλλίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και υλοποίησε την επιστροφή της χώρας του στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Ο Nicolas Sarkozy έχει επισκεφθεί δύο φορές τη Ρωσία τον τελευταίο χρόνο ενώ εμφανίζεται υπέρμαχος της κατάργησης των κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της χώρας του Putin.
Όσο για το ζήτημα της μετανάστευσης, οι απόψεις του ηγέτη της γαλλικής κεντροδεξιάς μοιάζει να εμπνέονται κατά κάποιον τρόπο από το σχέδιο του Trump για ανέγερση τείχους στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Σε επίσκεψή του την Τετάρτη στη "ζούγκλα” του Καλαί, τον αυτοσχέδιο καταυλισμό των μεταναστών που επιδιώκουν να περάσουν τη Μάγχη, ο πρώην πρόεδρος δήλωσε ότι θα κρατήσει κλειστά τα σύνορα της Γαλλίας, μέχρι να υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης Schengen και υποσχέθηκε άμεση απέλαση (προς τα πού;) των απόρριπτόμενων από το σύστημα παροχής ασύλου.
Και φυσικά, ο Sarkozy κηρύσσει "ολοκληρωτικό πόλεμο” κατά της τροκμοκρατίας, με απαγόρευση του μπουρκίνι καθ' άπασα τη γαλλική επικράτεια και εγκλεισμό σε ειδικά στρατόπεδα των υπόπτων για τρομοκρατικές συμπάθειες, ακόμη και πριν καταδικαστούν για ποινικό αδίκημα.
Πρόκειται για ένα νέο πολιτικό προφίλ, πολύ διαφορετικό από τον Sarkozy της περιόδου 2007-2012, το οποίο εξυπηρετεί μιαν άμεση σκοπιμότητα: να μετατοπισθεί η πολιτική αντιπαράθεση ενόψει των εσωκομματικών εκλογών των Ρεπουμπλικανών σε κατεύθυνση αρκούντως δεξιά, ώστε να αποθαρρυνθούν οι κεντρώοι ψηφοφόροι και έτσι να πληγούν οι ανταγωνιστές για το χρίσμα. Και σε επόμενο χρόνο, να αποσπασθούν ψηφοφόροι από την Marine Le Pen του Εθνικού Μετώπου, η οποία θεωρείται βέβαιο ότι στις προεδρικές εκλογές του Μαϊου θα μονομαχήσει στον δεύτερο γύρο με τον υποψήφιο της κεντροδεξιάς. Προσκρούει, ωστόσο, αυτή η στρατηγική στο γεγονός ότι η Le Pen ως αυθεντικότερος εκφραστής των σκληρών δεξιών θέσεων, κάθε άλλο παρά φθείρεται από τη μετατόπιση της συζήτησης στο δικό της γήπεδο.
Σε ευρύτερη προοπτική, η μετάλλαξη του Sarkozy σε ένα είδος "Ευρωπαίου Trump” καταδεικνύει το πέρασμα διεθνώς από μια εποχή προσδοκιών και κινητικότητας σε μιαν εποχή απαισιοδοξίας, δυσφορίας και επιδίωξης διαφύλαξης των απειλούμενων κεκτημένων – εν ανάγκη με κινήσεις εθνικής αναδίπλωσης και ενοχοποίησης του "Άλλου”.
