Του Χάρη Φλουδόπουλου
Ήταν 8 Απριλίου του 2013 όταν ο τότε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δήλωνε – σύμφωνα με την Αυγή – αμέσως μετά τη συνάντησή του με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών ΠΟΣ ότι "το έγκλημα της ιδιωτικοποίησης του ΟΣΕ είναι προσχεδιασμένο και προμελετημένο" και ότι "δεν είναι αποκομμένο από τη στρατηγική ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας"
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας, δήλωνε ότι πρέπει "να διατηρηθεί υπό δημόσιο έλεγχο ο σιδηρόδρομος", ο οποίος "συνιστά εργαλείο ανάπτυξης και μέρος της δημόσιας περιουσίας" εξαπολύοντας μάλιστα επίθεση κατά του ΤΑΙΠΕΔ, λέγοντας ότι "ο δημόσιος πλούτος δεν είναι τσιφλίκι κανενός", αλλά και πως "την προσωρινή ασυλία" που παρέχει στο Ταμείο "η τρικομματική κυβέρνηση δεν θα την έχουν για πάντα, θα λογοδοτήσουν ενώπιον του ελληνικού λαού για τις υπογραφές τους".
Λίγο αργότερα στις 14 Σεπτεμβρίου του 2013 ο κ. Τσίπρας άφηνε και πάλι αιχμές για την αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ επισκεπτόμενος το περίπτερο της εταιρείας στη ΔΕΘ. "Είμαστε μια από τις λίγες ανεπτυγμένες χώρες χωρίς ανεπτυγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ελπίζω να σας δω και του χρόνου και να μην σας έχει αγοράσει κανένας περίεργος" έλεγε τότε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες.
Λίγο νωρίτερα, στις 15 Ιουλίου του 2013, πριν ακριβώς 3 χρόνια είχε τοποθετηθεί και επισήμως η τότε αξιωματική αντιπολίτευση για το θέμα δια του υπευθύνου του τομέα ανάπτυξης Γ. Σταθάκη, ο οποίος έκανε λόγο για "εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων με προνομιακούς όρους".
Όπως δήλωνε ο κ. Σταθάκης "η τιμή της σχεδιαζόμενης ιδιωτικοποίησης είναι υπερβολικά χαμηλή (300 εκατ. ευρώ) έχοντας ελάχιστη ωφέλεια ως προς την εξόφληση τμήματος του δημοσίου χρέους μέσω των ιδιωτικοποιήσεων. Επιπρόσθετα, οι όροι του διαγωνισμού για την πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. χαρίζουν κυριολεκτικά στους υποψήφιους αγοραστές ακίνητα του δημοσίου, αξίας κοντά στο μισό (120 εκατ. ευρώ) της συνολικής τιμής πώλησης. Στην περίπτωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε., όπως και στο μεγαλύτερο τμήμα των προωθούμενων ιδιωτικοποιήσεων, η επίκληση του δημοσίου χρέους δεν αποτελεί παρά πρόφαση για την με προνομιακούς όρους εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων".
Ευθύνη για τίμημα – έναν υποψήφιο
Αν και το ΤΑΙΠΕΔ μέσω κύκλων του διαψεύδει τις τότε δηλώσεις του κ. Σταθάκη, τονίζοντας ότι ουδέποτε υπήρξε προσφορά για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στα τρία χρόνια της διαγωνιστικής διαδικασίας εκτός από σήμερα, οι παραπάνω δηλώσεις "δείχνουν” έναν από τους βασικούς λόγους για τους οποίους ο διαγωνισμός συνάντησε και συναντά ακόμη και σήμερα σοβαρά εμπόδια με αποτέλεσμα να εμφανιστεί μόλις ένας υποψήφιος επενδυτής προσφέροντας τίμημα 45 εκατ. ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την ημέρα που έληγε η προθεσμία κατάθεσης των δεσμευτικών προσφορών, ο καθ ύλην αρμόδιος υπουργός Χ. Σπίρτζης εξαπέλυε δριμεία επίθεση κατά του ΤΑΙΠΕΔ λέγοντας ότι πρόκειται για "τραπεζικά στελέχη που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το ξεπούλημα της περιουσίας του ελληνικού Δημοσίου". Τόσο ο κ. Σπίρτζης όσο και η τοποθετημένη από τον ίδιο διοίκηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους με την ιδιωτικοποίηση ενώ κάποιες πληροφορίες θέλουν τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ να έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για τους χειρισμούς του αρμόδιου υπουργού σε σχέση με την πώληση (ανακίνηση θεμάτων συλλογικών συμβάσεων κλπ).
Ακόμη και σήμερα δηλαδή, οι Ιταλοί πλειοδότες του διαγωνισμού βρίσκονται ενώπιον αβεβαιότητας και πιθανών καθυστερήσεων που θα προκύψουν με δεδομένη την αντίθεση του αρμόδιου υπουργού με την πώληση. Ο ίδιος άλλωστε έχει δηλώσει ότι η διαφορά της σημερινής κυβέρνησης είναι ότι εφαρμόζει τη συμφωνία για τις ιδιωτικοποιήσεις με πόνο καρδιάς. Γνωστές είναι άλλωστε οι εμπειρίες που βίωσαν οι Κινέζοι της Cosco στην περίπτωση της αποκρατικοποίησης του ΟΛΠ, με τον αρμόδιο υπουργό Θ. Δρίτσα να υποσκάπτει κάθε βήμα της πώλησης.
Τι πωλείται
Ανεξάρτητα από τους βερμπαλισμούς και τις υπερβολές του ΣΥΡΙΖΑ όταν βρισκόταν στην αντιπολίτευση, που εμπόδισαν την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε ένα σαφώς καλύτερο οικονομικό περιβάλλον και με καλύτερους όρους και συνθήκες, γεγονός παραμένει ότι σήμερα πωλείται μια εταιρεία με σοβαρά προβλήματα. Σύμφωνα μάλιστα με κύκλους του ΤΑΙΠΕΔ, το τίμημα είναι πολύ καλό και σε κάθε περίπτωση βρίσκεται πάνω από την ανεξάρτητη αποτίμηση.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης και στο γεγονός ότι νέος μεγαλομέτοχος της εταιρείας θα είναι μια μεγάλη δυτικοευρωπαϊκή εταιρεία, η οποία μάλιστα βρίσκεται στην Αθήνα δια εκπροσώπων της, έχοντας επαφές όχι μόνο με το ΤΑΙΠΕΔ αλλά και με εκπροσώπους των εργαζομένων, θέλοντας να διαβεβαιώσει για την ισχυρή της δέσμευση στην ανάπτυξη της εταιρείας. "Φέρνουμε καινοτομία να μην ανησυχείτε ως εργαζόμενοι" ήταν το μήνυμα που πέρασαν κατά τις επαφές τους τις προηγούμενες ημέρες.
Την ίδια στιγμή η πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανοίγει το δρόμο ώστε να αποφευχθεί η καταβολή των 750 εκατ. ευρώ από τις παράνομες κρατικές ενισχύσεις και σύμφωνα με πληροφορίες θα ενεργοποιηθούν άμεσα οι διαδικασίες για τη διαγραφή του προστίμου από την Κομισιόν, κατεύθυνση στην οποία κινούνται τόσο η ελληνική πλευρά όσο και οι Ιταλοί.
Επόμενα βήματα
Το επόμενο βήμα για την ολοκλήρωση της πώλησης είναι να πάει ο φάκελος της πώλησης στο ελεγκτικό συνέδριο πριν την υπογραφή της σύμβασης ενώ θα πρέπει να δοθούν και οι εγκρίσεις από την επιτροπή ανταγωνισμού. Παράλληλα θα κινηθούν οι διαδικασίες για τη διαγραφή του χρέους των 750 εκατ. ευρώ, ενώ μετά θα απαιτηθεί η έκδοση ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Μεταφορών που θα αποδέχεται την απόφαση της Επιτροπής.
Εφόσον δεν υπάρξουν νέα εμπόδια και ο κ. Σπίρτζης δεν αποδειχθεί νέος… Δρίτσας, τότε εκτιμάται ότι μπορεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ να έχει αλλάξει χέρια ίσως και εντός του έτους, ανοίγοντας το δρόμο και για την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για την ΕΕΣΣΤΥ.
Ποιοι είναι οι Ιταλοί αγοραστές
Ο κρατικός όμιλος "Ferrovie dello Stato Italliane" αποτελεί μία από τις ηγέτιδες βιομηχανίες της Ιταλίας με τουλάχιστον 7 θυγατρικές στη χώρα. Η Trenitalia, ο operator επιβατικού και εμπορευματικού σιδηροδρομικού έργου, είναι μία από τις εταιρείες του στην Ιταλία, όπως και η BusItalia SITA nord, η δημόσια εταιρεία αστικών λεωφορείων.
Είναι μία από τις μεγαλύτερες του κόσμου με παρουσία και δραστηριότητα (συμβουλευτική, κατασκευαστική και λειτουργία) σε Κεντρική Ευρώπη (Γερμανία, Πολωνία, Γαλλία, Τσεχία, Αυστρία), Βαλκάνια (Ρουμανία. Βουλγαρία, Κροατία, Αλβανία), Τουρκία, Ρωσία, Μέση Ανατολή (Κουβέιτ, Ιράν, Κατάρ, Ομάν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), Αφρική (Αλγερία, Μαρόκο, Κονγκό, Αιθιοπία, Αίγυπτο), Λατινική Αμερική, Ινδία και Αυστραλία. Ενδιαφέρεται να επεκταθεί σε ΗΠΑ, Καναδά και Λατινική Αμερική, ενώ παρακολουθεί την εξέλιξη σιδηροδρομικών έργων ανά τον κόσμο.
Η Ferrovie συνεισφέρει στο ιταλικό ΑΕΠ κατά 2%, ενώ για το 2016 έχει προγραμματίσει συνολικές επενδύσεις ύψους 6,5 δισ. ευρώ.
Τέλος να σημειωθεί ότι και η ιταλική εταιρεία βρίσκεται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης. To πλάνο παραχώρησης ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού μέσω δημοσιας προσφοράς (ΙΡΟ) δείχνει να έχει μετατεθεί για το 2017, ενώ προτεραιότητα έχει λάβει η διεθνής επέκταση (εξ ου και το ενδοαφέρον για την Ελλάδα), με αιχμή την πρόσφατη συμφωνία για την κατασκευή δικτύου στο Ιράν, έργο 5 δις.ευρώ. Ο ιταλικός όμιλος, από τους μεγαλύτερους ευρωπαϊκους σιδηροδρόμους, το 2015 πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 8,5 δις.ευρώ και καθαρά κέρδη 464 εκατ.ευρώ.
Στον αντίποδα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ εμφάνιζε πέρυσι τζίρο 68,736 εκατ ευρώ και κέρδη μετά από φόρους 2,492 εκατ. ευρώ, ενώ βάσει του ισολογισμού η εταιρεία είχε αρνητικά ίδια κεφάλαια 657,602 εκατ. ευρώ.
