Μπαράκ Χουσέϊν Όμπάμα - Ψυχολογικό πορτρέτο

Οι ακροατές του ήταν γοητευμένοι μαζί του, επειδή του απέδιδαν τη συμφωνία με τις δικές τους απόψεις και προσδοκίες. Όμως η απογοήτευση μπορεί να προκαλέσει μίσος στο αντικείμενο της πρόσφατης αγάπης. Ετσι ερμηνεύει αυτό το φαινόμενο σε συνέντευξη στον ραδιοσταθμό μας ο αμερικανός ψυχολόγος Σάσα Αμπράμσκι, συγγραφέας ενός βιβλίου για την ψυχολογία του προέδρου Ομπάμα:

- Διαθέτει την ικανότητα να αλληλεπιδρά με το κοινό έτσι ώστε οι άνθρωποι να έχουν την εντύπωση ότι τους καταλαβαίνει. Από εδώ προκύπτει η αίσθηση ότι συμφωνεί σε όλα μαζί τους. Ως αποτέλεσμα μετά τη νίκη του στις εκλογές του 2008 προέκυψε μία περίεργη κατάσταση. Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ο Ομπάμα έλεγε: «Προτίθεμαι να μειώσω τα στρατεύματα στο Ιράκ και να αυξήσω τον αριθμό των στρατιωτών στο Αφγανιστάν – έστω προσωρινά». Οπότε, οι άνθρωποι, που ήταν αντίθετοι με τον πόλεμο, άρχισαν να περιμένουν απ’ αυτόν την επιστροφή στα σπίτια τους όλων των στρατευμάτων. Και όταν αυτός άρχισε να κατευθύνει ανθρώπους και πόρους στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν, πολλοί άνθρωποι μετά τις εκλογές το εξέλαβαν ως προδοσία της εμπιστοσύνης που του είχαν.

Πολλοί αναλυτές συμφωνούν: ο Ομπάμα είναι πολιτικός μέχρι το μεδούλι, προσπαθεί να ευχαριστήσει εκείνες τις ομάδες ανθρώπων, που είναι ικανές να του φέρουν ψήφους στις εκλογές. Προς το παρόν αυτή η τακτική έχει επιτυχία, αλλά αυτή η επιτυχία υπονομεύεται και στα δύο άκρα. Από τη μία πλευρά, όλο και περισσότεροι απογοητευμένοι «αριστεροί» – άνθρωποι ειρηνιστές ή εχθρικοί προς τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτοί οι άνθρωποι του απέδιδαν τα δικά τους όνειρα και τώρα έχουν απογοητευτεί. Από την άλλη πλευρά, οι συντηρητικοί δαιμονοποιούν τον Ομπάμα, αποδίδοντάς του σχέδια για την καταστροφή όλων των ειδών επιχειρηματικότητας και διάλυσης της οικογένειας, τα οποία ο πρόεδρος δεν έχει στην πραγματικότητα. Στις εκλογές ο Ομπάμα παρέμεινε στην εξουσία χάρη στην πλειοψηφία των ανεπηρέαστων από αυτήν την πόλωση κεντρώων, όμως αυτή η εκλογική του βάση εξανεμίζεται. Σύμφωνα με τον αρχισυντάκτη του περιοδικού «Ρωσία στην παγκόσμια πολιτική» Φεντόρ Λουκιάνοφ, τον Ομπάμα τον εμποδίζουν τα ίδια προσόντα, που τον βοήθησαν να κερδίσει την πρώτη φορά:

- Αφού πριν την Ουάσιγκτον ήταν ο λεγόμενος διοργανωτής κοινότητας (community organizer). Η αποστολή του – να πείθει τους ανθρώπους ότι πρέπει να ενώνονται για να λύσουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα για το συλλογικό συμφέρον. Ο Ομπάμα ήρθε με αυτή την εμπειρία και ήθελε ειλικρινά να τους ενώσει όλους. Το αποτέλεσμα ήταν ακριβώς το αντίθετο. Προφανώς, επειδή η μεγάλη πολιτική λειτουργεί με διαφορετικούς νόμους, απ’ ότι η οργάνωση της κοινότητας σε κάποια κομητεία στο Ιλινόις.

Κατά κανόνα, τέτοιοι διοργανωτές είναι ικανοί να εκφράσουν και τις κοινές επιθυμίες και τις κοινές προκαταλήψεις. Αυτή η ακολούθηση των κοινών απόψεων αντανακλάται και στις σχέσεις του Ομπάμα με τη Ρωσία. Ως ένα άτομο που έχει γνωρίσει άλλες χώρες, και μάλιστα έχοντας μεγαλώσει εκτός των ΗΠΑ, δεν ήταν διατεθειμένος να δαιμονοποιεί τη Ρωσία, όπως έκαναν οι επαρχιώτες Ρήγκαν και Μπους. Αλλά δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην πίεση των ρεπουμπλικανών, που τον κατηγορούσαν για κάποιες συμπαιγνίες με το Κρεμλίνο. Και εδώ εκδηλώθηκε ένα ακόμα ψυχολογικό χαρακτηριστικό του Ομπάμα – η ετοιμότητά του να αλλάζει τις απόψεις του αναλόγως τις συνθήκες. Σε μια προσπάθεια να αποκρούσει τις κατηγορίες της ρωσοφιλίας, ο Ομπάμα έδωσε τη ρωσική κατεύθυνση της πολιτικής του σε ρωσόφοβους. Οι ρεπουμπλικανοί, για να χαλάσουν τις σχέσεις με τη Ρωσία, δεν χρειάστηκε καν να έρθουν στην εξουσία. Ο Ομπάμα από μόνος του μετατοπίστηκε στις θέσεις τους.

Κλείνοντας το ψυχολογικό πορτρέτο του Ομπάμα, μπορούμε να πούμε ότι είναι η ενσάρκωση μιας σημαντικής αντίφασης της εποχής μας. Ο Ομπάμα είναι η ενσάρκωση της πολιτικής ορθότητας. Άνθρωπος με μαύρο δέρμα, αλλά με εντελώς λευκή, ευρωπαϊκή στη ρίζα κουλτούρα· χριστιανός, που σπούδασε σε μουσουλμανική χώρα – την Ινδονησία. Υπερασπιστής των φτωχών, φοβούμενος έστω και με το δάχτυλό του να ακουμπήσει τους πλούσιους. Κανένα ίχνος μισαλλοδοξίας, κανένα ίχνος φανατισμού. Και μερικές φορές προκύπτει το ερώτημα: αν πίσω από την ατελείωτη επιδίωξη να μην προσβάλλονται οι πεποιθήσεις κάποιου άλλου και να μην προσβάλλεται η προσωπικότητα των άλλων υπάρχει προσωπικότητα.