Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ συμπλήρωσε τον κατάλογο των κυρώσεων με σημαντικές ρωσικές εταιρείες. Ανάμεσά τους, η Τράπεζα «VEB» («Vnesheconombank»), η μεγάλη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου «Rosneft» και αρκετές αμυντικές βιομηχανικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, αυτές είναι οι πιο αυστηρές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της σύγχρονης Ρωσίας.
Εκτός από τη «Rosneft» και τη «VEB», ο κατάλογος των κυρώσεων περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου της Ρωσίας «Novatek» και την κρατική τράπεζα «Gazprombank». Οι εταιρείες αυτές δεν θα μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από αμερικανούς επενδυτές και πιστωτές για περισσότερους από 3 μήνες. Τα περιουσιακά στοιχεία τους δεν θα μπλοκαριστούν, αλλά απαγορεύεται στους αμερικανούς παίκτες της χρηματοπιστωτικής αγοράς να συνεργάζονται μαζί τους.
Βέβαια, λίγο μετά την την ολοκλήρωση της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ομάδας χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν.Αφρική, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, τελικά τους μόνους που θα βλάψουν, θα είναι οι ίδιες τις αμερικανικές εταιρείες. Αυτό ισχύει. Αλλά τι άλλο συμβαίνει στην πραγματικότητα; «Το νέο πακέτο κυρώσεων των ΗΠΑ σε ρωσικές εταιρείες και φυσικά πρόσωπα, είναι πολύ πιο σοβαρό σε σχέση με τα δύο προηγούμενα. Ο κατάλογος περιλαμβάνει πολύ μεγάλες και «συστημικές» εταιρείες, στις οποίες υπάρχει κρατική συμμετοχή», λέει ο μακροοικονομικός αναλυτής της «UFS IC», Βασίλι Ουχάρσκι. Σύμφωνα με τον ίδιο, όσον αφορά τις «Rosneft», «Novatek», «Gazprombank» και «VEB», οι νέες κυρώσεις σημαίνουν στέρηση πρόσβασης στις αγορές κεφαλαίων των ΗΠΑ. Αλλά σε σχέση με τις επιχειρήσεις του αμυντικού τομέα, οι κυρώσεις αφορούν σε πλήρες πάγωμα των λογαριασμών τους στις αμερικανικές Τράπεζες. Μεταξύ των εταιρειών βρίσκονται σημαντικοί παίκτες του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος, όπως η «Almaz-Antey», ο όμιλος «Καλάσνικοφ», το εργοστάσιο «Izhmash», καθώς και οι εταιρείες υψηλής αμυντικής τεχνολογίας «NPO Mashinostroyenia» και «ΚBP».
Rosneft και ExxonMobil
Στη νέα λίστα βρίσκεται και η περισσότερο ενσωματωμένη στην αμερικανική οικονομία, εταιρεία «Rosneft». Ειδικότερα, βασικός εταίρος του ρωσικού ενεργειακού γίγαντα στις ΗΠΑ είναι ο πετρελαϊκός κολοσσός «ExxonMobil». Οι δύο τους συνεργάζονται σε έργα υπεράκτιας εξόρυξης πετρελαίου σε πεδία των θαλασσών της ρωσικής Άπω Ανατολής. Επιπλέον, η ρωσική εταιρεία έχει πρόσφατα υποβάλει αίτηση για την αγορά του τμήματος εμπορίας πετρελαίου της «Morgan Stanley».
Σύμφωνα με τον αναλυτή της «Investkafe» Γκριγκόρι Μπιργκ, η «ExxonMobil» δεν θα είναι σε θέση να παράσχει νέα συμπληρωματική δανειακή χρηματοδότηση των κοινών σχεδίων με τη «Rosneft», ούτε θα μπορεί να αυξήσει το μερίδιο της σε αυτά, ή να αγοράσει μερίδιο στις νέες θυγατρικές. Στην περίπτωση της «Novatek», λέει, το άμεσο αποτέλεσμα των κυρώσεων είναι ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν την εταιρεία ή το έργο «Yamal LNG». Μετά το άνοιγμα του Χρηματιστηρίου της Μόσχας, η τιμή των μετοχών της «Rosneft» έπεσε κατά 5,4%, ενώ οι μετοχές της «Novatek» σημείωσαν πτώση κατά 8,87%. Με όλα αυτά, ο κύριος χρηματιστηριακός δείκτης RTS, υποχώρησε κατά 4,7%.«Η «Rosneft» διαθέτει ένα «οικονομικό μαξιλάρι» περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά το ποσό δεν είναι αρκετό για μια τόσο μεγάλη εταιρεία. Ως εκ τούτου, η εταιρεία είναι πιθανό να βρεθεί σε μια δύσκολη κατάσταση, που σε πρώτη φάση θα επηρεάσει τη τιμή της μετοχής και το κόστος χρηματοδότησης», σημείωσε ο Βενιαμίν Βουτιάνοφ, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης (RANEPA). Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη οι νομικοί σύμβουλοι της «Rosneft» και της «ExxonMobil», συζητούν για το πώς θα αντιμετωπίσουν τα ζητήματα της χρηματοδότησης των κοινών έργων των δύο εταιρειών.
Σοβαρό πρόβλημα με τις Τράπεζες
Πολύ πιο σοβαρή είναι η κατάσταση στον Τραπεζικό τομέα. «Το μερίδιο των κεφαλαίων που έχει αντλήσει από τις αγορές η «VEB» είναι περίπου 60%, το υπόλοιπο 40% προέρχεται από κρατικά ταμεία», λέει ο Βασίλι Ουχάρσκι. Από αυτά, η Τράπεζα προσελκύει από την αμερικανική και την ευρωπαϊκή αγορές έως και το 80% των πόρων που χρειάζεται, και μόνο το 20% από την Κίνα και άλλες χώρες. Μάλιστα, τα αμερικανικά χρήματα είναι η βάση των τραπεζικών πόρων για πάνω από 10 χρόνια.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, προς το παρόν, δεν ακολούθησαν τις ΗΠΑ και δεν διεύρυναν σημαντικά τις κυρώσεις. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε εντολή στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) να αναστείλουν την υπογραφή νέων έργων για τη Ρωσία. Το 2013, η χρηματοδότηση έργων από την ΕΤΑΑ ανήλθε σε περίπου 2,46 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ απ’ τη χρηματοδοτική γραμμή της ΕΤΕπ, χορηγήθηκαν 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα περισσότερα από αυτά τα κονδύλια, διατέθηκαν για την υλοποίηση πολύ μεγάλων επενδυτικών σχεδίων.Επιπλέον, οι κυρώσεις των ΗΠΑ επηρεάζουν άμεσα την ικανότητά να αντληθούν κεφάλαια μέσω των ομολόγων. «Τα ομόλογα σε συνάλλαγμα της «VEB» αποτελούν το 10%-12% του συνόλου των υποχρεώσεων, της δε «Gazprombank», το 7%. Στην επιχειρησιακή σταθερότητα των Τραπεζών οι κυρώσεις δεν θα επιδράσουν, αλλά αυτός ο νέος γύρος κυρώσεων δημιουργεί μεγαλύτερη αβεβαιότητα σε όλους τους ρώσους παίκτες», λέει ο διακεκριμένος ερευνητής του RANEPA, Αλεξάντρ Αμπράμοφ. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, τώρα, για να εισέλθει στην αγορά ευρωομολόγων η μεγαλύτερη ρωσική Τράπεζα, «Sberbank», θα πρέπει να ξαναγράψει το κεφάλαιο για τους ασφαλιστικούς κινδύνους της χώρας στο επενδυτικό μνημόνιο. Με τη σειρά της, η «Gazprombank» ενεργεί ως ο κύριος ανάδοχος (underwriter) για την πώληση των ευρωομολόγων στη ρωσική επενδυτική αγορά. «Ως εκ τούτου, οι κυρώσεις μπορεί να «μολύνουν» άλλα έργα φορέων που δεν έχουν καμία σχέση ούτε με τη VEB, ούτε με τη Gazprombank», προσθέτει ο Αλεξάντρ Αμπράμοφ.
