16/8/2016
(( Ή πραγματικότητα τής άριστεράς είναι είκονική ))
(( Ό ήθικισμός τής άριστεράς είναι άνέντιμος ))
((Τά όράματα καί οί διεκδικήσεις τής άριστεράς είναι άνέντιμα καί άνήθικα))
____________________________________________________________________________________
!.jpg)
Ό Μασονικός αστήρ, πάνω από τό Σφυροδρέπανο τού Κομμουνισμού
H Σοβιετική Ενωση του Ιωσήφ Στάλιν στηρίχθηκε σε τερατώδη διαστροφή των ιδεών των κομμουνιστών του 19ου αιώνα. Ηλπισαν σε τόσο αρμονική μορφή κοινωνικής οργάνωσης, που το κράτος θα παραχωρούσε οικειοθελώς τη θέση του στη νέα μορφή εξουσίας. Το τελικό αποτέλεσμα οδήγησε, όμως, στη δημιουργία απόλυτα καταπιεστικών καθεστώτων. Το κομμουνιστικό πείραμα μοιάζει σήμερα μοναδικό στην ιστορία. Δεν είναι δυνατόν να σκεφθούμε άλλο επεισόδιο στην ανθρώπινη ιστορία, όπου η αντίθεση μεταξύ θεωρίας και πράξης να υπήρξε τόσο έντονη. O Μαρξ, όμως, είχε εν μέρει δίκιο. H ιδέα που δανείσθηκε από τον Χέγκελ, ότι η ιστορία διαθέτει δική της δυναμική, είναι ορθή. Τι κάνει, όμως, πολλούς σύγχρονους ιστορικούς να ανακοινώνουν το «τέλος της ιστορίας»; H οικονομία της αγοράς και η κοινοβουλευτική δημοκρατία συντελούν στην επικράτηση τόσο τέλειας μορφής κοινωνικής οργάνωσης, ώστε να μην επιδέχονται βελτιώσεις και να παραμείνουν σταθερές, διαψεύδοντας τους ιστορικούς νόμους; Το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ο καπιταλισμός θα μεταλλαχθεί σε κάτι νέο, όπως συνέβη και με κάθε μορφή οικονομικής δραστηριότητας, δεν σημαίνει ότι πρέπει να επισπεύσουμε τη διαδικασία αυτή.
Ο κομμουνισμός εμφανίζει δύο δομικά ελαττώματα. Το κυριότερο από αυτά είναι η πεποίθηση ότι οι κοινωνίες μπορούν να γίνουν αντικείμενο σχεδιασμού. Είναι δηλαδή αδύνατο για μία επανάσταση να επιβάλει νέες βιώσιμες κοινωνικές δομές, καθώς αυτές είναι προϊόντα της ιστορίας, ενώ η ανάπτυξη και η εδραίωσή τους απαιτεί γενεές. Το δεύτερο δομικό ελάττωμα του κομμουνισμού είναι η έλλειψη εναλλακτικής πρότασης για το τι θα διαδεχθεί την ιδιοκτησία και τις αγορές. O Μαρξ μισούσε κάθε μορφή εξουσίας και θα διαφωνούσε ριζικά με τον κεντρικό σχεδιασμό, ή με την κυριαρχία των ολίγων εκλεκτών πάνω στους πολλούς. Οραματιζόταν μία κοινωνία, στην οποία οι καρποί της εργασίας θα κατανέμονταν ακριβοδίκαια. Αν και τέτοιες συμφωνίες είναι ρεαλιστικές για μικρές ομάδες ανθρώπων, ο Μαρξ δεν εξήγησε ποτέ πώς θα γίνονταν πραγματικότητα σε πολυπληθείς κοινωνίες. Εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να μετέχουν σε ατελείωτες συζητήσεις, ενώ τα εκλογικά συστήματα δεν μπορούν να προσφέρουν αξιόπιστες λύσεις για την οικονομία. Οι διανοητές του 19ου αιώνα και οι σοσιαλδημοκράτες του 20ού, αντιλήφθηκαν καλύτερα από τον Μαρξ τα μειονεκτήματα και τις αρετές της ιδιοκτησίας και της αγοράς. Για το λόγο αυτό, προσέφεραν στους πολίτες τη δυνατότητα να εξουσιοδοτούν ορισμένους για τη λήψη των αποφάσεων, ρυθμίζοντας έτσι την κοινωνική δραστηριότητα χωρίς προσφυγή σε απευθείας διοίκηση (όπως στο στρατό) ή σε συμφωνία για κοινό τρόπο ζωής (όπως στα μοναστικά τάγματα). Το σημαντικότερο δίδαγμα από το κομμουνιστικό πείραμα είναι ότι η κοινωνική μεταρρύθμιση πρέπει να έχει επαυξητικό χαρακτήρα για να είναι επιτυχής. Οι μεταρρυθμιστές δεν μπορούν να αγνοούν τη σοφία της παράδοσης, χτίζοντας αντίθετα πάνω στις υπάρχουσες δομές, αντί να τις κατεδαφίζουν.
