Του Γ. Αγγέλη
Παρά τα όσα ακούγονται και γράφονται τις τελευταίες ημέρες με αφορμή τόν διάλογο έντασης μεταξύ Άθήνας - Βερολίνου, η προεργασία του ΔΝΤ για το επόμενο πρόγραμμα του Ταμείου για την Ελλάδα, που θα πρέπει να δρομολογηθεί την άνοιξη "ετοιμάζεται”.
Και αυτό είναι μία διαδικασία στην οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ταμείου έχουν ήδη λάβει υπόψη τους μία δική τους αξιολόγηση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, που δεν συμπίπτει "ακριβώς” με εκείνη της ΕΚΤ η οποία οδήγησε στην κεφαλαιακή ενίσχυση των 5,6 δισ. ευρώ.
Επίσης έχει αξιολογηθεί εκ νέου το ποσό που κρίνεται ως αναγκαίο για την παράλληλη συμπλήρωση του ευρωπαϊκού προγράμματος μέχρι το 2018 και – σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες– αυτό δεν ξεπερνά τα 15 - 16 δισ. ευρώ. Αλλά αυτό είναι ενα ποσό που συμπίπτει σε μέγεθος με τα χρήματα του προηγούμενου προγράμματος που έχουν απομείνει καθώς έχει σταματήσει να εκταμιεύεται το ποσό εδώ και ενάμιση χρόνο.
Οι δύο προϋποθέσεις
Υπάρχουν όμως δύο προϋποθέσεις για την δρομολόγηση του νέου προγράμματος χρηματοδότησης του ΔΝΤ: η αναδιάρθρωση του χρέους και του ασφαλιστικού συστήματος.
Και μία υπο-προϋπόθεση: η συνεπής στο μεταξύ αποπληρωμή του Ταμείου, η οποία τον Ιανουάριο προβλέπει πληρωμή 467 εκατ. ευρώ, τον Μάρτιο δύο πληρωμές συνολικά 900 περίπου εκατ. ευρώ, τον Απρίλιο 467 εκατ. ευρώ, τον Ιούνιο 311 εκατ. ευρώ, τον Ιούλιο 467 εκατ. ευρώ κ.λ.π. μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018 οπότε πρέπει να πληρωθούν 151 εκατ. ευρώ.
Μπορεί να διαπιστώσει κανείς οτι "συμπτωματικά” το ποσό του νέου προγράμματος του ΔΝΤ που θα πρέπει να δρομολογηθεί σχεδόν καλύπτει τις πληρωμές αυτές...
Όσον αφορά τώρα τις δύο βασικές προϋποθέσεις ήτοι την αναδιάρθρωση του χρέους και το ασφαλιστικό, ήδη έχει ξεκαθαριστεί ότι τόσο το ευρωπαϊκό σκέλος των "Θεσμών” όσο και το ΔΝΤ μεταξύ τους έχουν καταλήξει σε μία συμφωνία η οποία έχει σαν βασικό της σημείο ότι "η αναδιάρθρωση του χρέους και η αναδόμηση του ασφαλιστικού συστήματος στην Ελλάδα θα πρέπει να "στρογγυλέψει” στα όρια των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού” ήτοι:
* τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους (τόκους και χρεολύσια) για κάποιες χρονιές μετά το 2023 οπότε εμφανίζονται οι πιέσεις και
* να προδιαγράψει τον περιορισμό των δαπανών του προϋπολογισμού για το ασφαλιστικό στα ίδια χρονικά διαστήματα.
Και τα δύο αγκάθια
Εδώ έχουν προκύψει δύο βασικά ζητήματα που αποτελούν και το αγκάθι στην διαπραγμάτευση των "Θεσμών” με την Ελλάδα.
Όσον αφορά μεν το χρέος ο μοναδικός τρόπος για να υπάρξει μία τόσο μακροπρόθεσμη πρόβλεψη βιωσιμότητας είναι να διασφαλισθεί ένας μηχανισμός που να μην επιτρέπει στο μεταβλητό σκέλος αυτής της δαπάνης να τιναχτεί σε ανεξέλεγκτα ύψη, δηλαδή το επιτόκιο το οποίο είναι μεταβλητό και εξαρτάται από το ύψος των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Ήδη έχουν υπάρξει κάποιες "ιδέες” για το πως αυτό θα μπορούσε να "χετζαρισθεί”, αλλά αυτό μπορεί να έχει προβλήματα στην έγκρισή του από τα ευρωκοινοβούλια καθώς ενέχει τον κίνδυνο έμμεσης επιπλέον χρηματοδότησης.
Και δεύτερο που αφορά στο ασφαλιστικό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο υπολογισμός της ασφαλιστικής δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την πορεία του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα έτσι ώστε να καλύπτει αυτό που αποκαλείται βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα.
Εδώ κάποιες "ιδέες” έχουν κατατεθεί που συνδέουν την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού με την μεταβλητή μιας ρήτρας ελλείμματος ή πλεονάσματος ανάλογα με την εξέλιξη της οικονομίας.
Αυτά είχε στο μυαλό του ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ κ. Rice όταν προχθές δήλωνε ότι το Ταμείο θα αποφασίσει εάν θα μετάσχει στο υφιστάμενο πρόγραμμα με κριτήρια την πορεία των μεταρρυθμίσεων και τη λύση που θα δοθεί για το χρέος.
Προφανώς και τα δύο ζητήματα είναι "φωτιά” και είναι απολύτως ανοικτά.
Και απέναντι σ' αυτό τον νέο γύρο του "χορού της φωτιάς” ο Έλληνας Πρωθυπουργός ντύθηκε κατάλληλα, με την στολή του "πολέμαρχου”. Μάλιστα λίγο πριν από αυτόν ο Υπ. Οικονομικών κ. Τσακαλώτος σε ομιλία του σε συνέδριο είχε επαναφέρει σε αναφορά του τον κίνδυνο του grexit.
Αλλά να θυμίσουμε οτι η συμφωνία για το τρίτο μνημόνιο έχει υπογραφεί τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση.
Και ο νέος γύρος του "χορού της φωτιάς” έχει προγραμματισθεί για την χρονική περίοδο λίγο πριν ή μετά την "Καθαρή Δευτέρα”, τότε που ο κ. Τσακαλώτος είχε έμμεσα τοποθετήσει τον χρόνο του να αναδειχθεί και πάλι ο κίνδυνος του Grexit...
